Η ημικρανία πλήττει μια σημαντική πληθυσμιακή μειονότητα, απαντά σε όλους τους πολιτισμούς και αναγνωρίζεται από τη χαραυγή της καταγεγραμμένης ιστορίας. Μπορεί για τον Ιούλιο Καίσαρα, τον απόστολο Παύλο, τον Kant και τον Freud να υπήρξε μια μάστιγα, ή μια αφορμή να σφυρηλατήσουν το χαρακτήρα τους, όμως για τα εκατομμύρια των ανωνύμων ανθρώπων που υποφέρουν κρυφά και σιωπηλά αποτελεί ένα καθημερινό δεδομένο. Οι μορφές και τα συμπτώματά της είναι «άτακτα, ασαφή και σε τόσο απέραντο βαθμό ποικίλα, που ούτε ο ίδιος ο Πρωτέας μπορεί να συναγωνιστεί την πληθώρα των μορφών που παίρνουν», όπως αντίστοιχα παρατήρησε ο Robert Burton για τη μελαγχολία. Η φύση της και τα αίτιά της στάθηκαν ανεπίλυτο αίνιγμα για τον Ιπποκράτη και έκτοτε, εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια, αποτελούν αντικείμενο αντιπαραθέσεων.
Πολλοί από τους ασθενείς που εμφανίζουν ημικρανία –ιδιαίτερα οι νέοι που βιώνουν την ημικρανική αύρα ή μια κρίση κλασικής ημικρανίας για πρώτη φορά– δεν έχουν ιδέα τι τους συμβαίνει και τρομοκρατούνται πιστεύοντας πως παθαίνουν εγκεφαλικό, πως έχουν κάποιον όγκο στον εγκέφαλο κ.ο.κ., ή, αντίστροφα, πως τρελαίνονται ή πάσχουν από κάποια ιδιότυπη υστερία. Είναι τεράστια η ανακούφισή τους όταν μάθουν πως αυτό που τους συμβαίνει δεν είναι ούτε σοβαρό ούτε επίπλαστο αλλά μια ψυχικώς ουδέτερη, υποτροπιάζουσα αλλά καλοήθης στην ουσία της κατάσταση που τη μοιράζονται με αμέτρητους άλλους ανθρώπους και η οποία είναι γνωστή και εντελώς κατανοητή. «Ο φόβος που σου προκαλεί αυτή η πάθηση όταν δεν τη γνωρίζεις σε καταρρακώνει» γράφει ο Montaigne. Ο ασθενής που θα διαβάσει την Ημικρανία δεν θα θεραπευτεί αλλά τουλάχιστον θα ξέρει από τι υποφέρει και τι σημαίνει αυτό. Θα πάψει λοιπόν να το φοβάται.
Βέβαια, το βιβλίο δεν είναι απλώς μια περιγραφή αλλά ένας στοχασμός για τη φύση της υγείας και της αρρώστιας και για το πως τα ανθρώπινα πλάσματα μπορεί περιστασιακά να έχουν ανάγκη να είναι άρρωστα για ένα σύντομο διάστημα. Είναι επιπλέον ένας στοχασμός για την ενότητα του νου και του σώματος και για την ημικρανία ως ένα υπόδειγμα της ψυχοσωματικής μας διαφάνειας και, τέλος, ένας στοχασμός για την ημικρανία ως αντίδραση βιολογική, ανάλογη με εκείνη που εμφανίζουν πολλά ζώα. Πιστεύω πως αυτές οι ευρύτερες θεωρήσεις της ημικρανίας ως μέρος της ανθρώπινης κατάστασης έχουν επίσης τη σημασία τους καθώς συνθέτουν τη σταθερή ταξινομία της πάθησης.
- OLIVER SACKS
Ο Όλιβερ Σάκς (1933-2015) γεννήθηκε στο Λονδίνο. Σπούδασε νευρολογία στο Queen΄s College της Οξφόρδης και μετά το 1965 έζησε στη Νέα Υόρκη. Υπήρξε κλινικός καθηγητής νευρολογίας στο Albert Einstein College of Medicicne και στο NYU School of Medicine. Για το επιστημονικό έργο του τιμήθηκε με πολλές διεθνείς διακρίσεις. Υπήρξε τακτικός συνεργάτης στα περιοδικά "The New Yorker" και "The New York Review of Books", καθώς και σε πολλά ιατρικά περιοδικά. Οι "New York Times" αποκάλεσαν τον Δρα Σακς "the poet laureate of medicine" ("δαφνοστεφή ποιητή της ιατρικής"). Δημοσίευσε τα βιβλία: "Migraine" (1970), "Awakenings" (1973 - "Ξυπνήματα", Καστανιώτης, 1996), "A Leg to Stand On" (1984), "The Man who Mistook his Wife for a Hat" (1985 - "Ο άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο", Καστανιώτης, 2000· Άγρα 2011), "Seeing Voices: A Journey into the World of the Deaf" (1989 - "Βλέποντας φωνές: Περιήγηση στον κόσμο των κωφών", Άγρα 2009), "An Anthropologist on Mars: Seven Paradoxical Tales" (1995 - "Ένας ανθρωπολόγος στον Άρη: Επτά παράδοξες ιστορίες", Άγρα 2007), "The Island of the Colorblind" (1996 - "Το νησί των τυφλών στα χρώματα", Άγρα 2013), "Uncle Tungsten: Memories of a Chemical Boyhood" (2001), "Oaxaca Journal" (2002), "Μusicophilia" (2007 - "Μουσικοφιλία", Άγρα 2011), "The Mind΄s Eye" (2010), "Hallucinations" (2012), "On the Move: A Life" (2015 - "Εν κινήσει: Μια ζωή", Ροπή 2016) και "Gratitude" (μετά θάνατον, 2015). Τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε 22 γλώσσες και πούλησαν εκατομμύρια αντίτυπα. Ο Harold Pinter και ο Peter Brook διασκεύασαν βιβλία του σε θεατρικές παραστάσεις, ενώ το "Αwakenings" ("Ξυπνήματα") ενέπνευσε την ομότιτλη αμερικανική ταινία με πρωταγωνιστές τον Robert De Niro και τον Robin Williams. Το 2006 ο Όλιβερ Σακς διαγνώσθηκε με μια σπανιώτατη μορφή μελανώματος και εξαιτίας της ασθένειας έχασε το ένα του μάτι. Αργότερα έμαθε ότι ανήκει "στο 2% των κακότυχων ασθενών" στους οποίους η μορφή αυτή καρκίνου προκαλεί μεταστάσεις. Στις 19 Φεβρουαρίου του 2015 ανακοίνωσε σε άρθρο του στους "New York Times" ότι του έμεναν λίγοι μόνο μήνες ζωής, καθώς οι μεταστάσεις στο ήπαρ του είχαν πολλαπλασιαστεί. "Τώρα θα πρέπει να αποφασίσω πώς θα ζήσω τους μήνες που μου απομένουν. Θέλω να τους ζήσω με τον πιο πλούσιο, βαθύ και παραγωγικό τρόπο που υπάρχει", συμπλήρωσε. Καρπός αυτού του αναστοχασμού υπήρξε το βιβλίο "Η δική μου ζωή: Σκέψεις για τον επικείμενο θάνατο" (Άγρα, 2015, σε συνδυασμό με ένα αντίστοιχο κείμενο του 1776 του David Hume). Επαληθεύοντας τις προβλέψεις της ιατρικής, ο Σακς υπέκυψε στην επάρατη νόσο στις 30 Αυγούστου 2015, σε ηλικία 82 ετών.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
