Τίμιες πόρνες

Γυναίκες που μπλέκονται σε κυκλώματα πορνείας και trafficking, σεξεργάτριες που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα, όνειρα κι ελπίδες που διαψεύστηκαν, «πελάτες» που φέρονται υποτιμητικά και ευτελιστικά στις κοπέλες που επιλέγουν. Το νέο μυθιστόρημα της Λένας Τερκεσίδου μας ταξιδεύει στην πιο σκοτεινή γωνία της νύχτας.

Η Λορένα από τη Μολδαβία ζούσε δύσκολα με την οικογένειά της και βρήκε ένα γραφείο εργασίας που την εξαπάτησε, με αποτέλεσμα να μπλέξει σε κύκλωμα trafficking. Η Σοφία σπουδάζει και ταυτόχρονα κάνει τρεις δουλειές για να μην επιβαρύνει την οικογένειά της στο χωριό, ώσπου γνωρίζει έναν γοητευτικό άντρα που τη μυεί στην πορνεία και αλλάζει τη ζωή της προς το καλύτερο. Η Κατερίνα νοσηλεύεται στο ψυχιατρικό τμήμα ενός νοσοκομείου και προσπαθεί να διώχνει από τον νου της τις επώδυνες εικόνες από το παρελθόν. Η σεξεργάτρια Ειρήνη γνωρίζει τον Πέτρο που τη βοηθάει να σταθεί στα πόδια της κι αποφασίζει να του πει την αλήθεια για τη δουλειά της. Η Εμμανουέλα είχε μια διαπρεπή πορεία σε καμπαρέ ως χορεύτρια αλλά παρασύρθηκε από τη γοητεία του Μπάμπη και βγήκε στο πεζοδρόμιο. Στο πλάι αυτών των γυναικών βρίσκεται πάντα η νοσηλεύτρια Ελένη που τις συμβουλεύει, τις υποστηρίζει, τις νουθετεί, τις προσέχει και συνεργάζεται για μια υπόθεσή της με τον δικηγόρο Μάνο Χειμωδάκο που κι εκείνος έχει τον δικό του ρόλο στα γεγονότα.

Απλά γραμμένες μα σκληρές σε περιεχόμενο ιστορίες μάς συστήνουν γυναίκες-θύματα, που τις κορόιδεψαν, τις εξανάγκασαν, τις πίεσαν, τις εκβίασαν, τις παρέσυραν επιτήδειοι για να ακολουθήσουν το επάγγελμα της σεξεργάτριας. Πολλές και ποικίλες οι καταβολές αυτών των γυναικών, με κάποια κοινά μοτίβα (τοξικό περιβάλλον, αδιέξοδα, ατυχίες και αναποδιές, ο «κατάλληλος» άνθρωπος τη «σωστή» στιγμή για να τις «ξελασπώσει», οι οικονομικές και άλλες ανάγκες που τις πιέζουν κλπ.), ξεδιπλώνουν ένα ενδιαφέρον παζλ διαφορετικών προσωπικοτήτων που με συγκίνησε και με προβλημάτισε. Η Κατερίνα είναι κόρη Ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία, οπότε μαθαίνουμε για τη σκληρή ζωή και τη ρατσιστική αντιμετώπιση που βιώνουν οι ξένοι στη χώρα αυτή ενώ ταυτόχρονα ξεδιπλώνεται το σταδιακό ξέφτισμα της σχέσης των γονιών της, οι οποίοι καταντούν αλκοολικοί και καβγαδίζουν άσχημα και συχνά. Η Ειρήνη μεγάλωσε με τη γιαγιά της μετά τον θάνατο των γονιών της σε τροχαίο, παντρεύτηκε κι απέκτησε παιδιά, μια σειρά από λάθη όμως την κατέστρεψαν οικονομικά και συναισθηματικά, με αποτέλεσμα να φτάσει στο χείλος του κοινωνικού θανάτου και να καταφύγει από μόνη της στην πορνεία. Μέσα από τη δική της ιστορία μπαίνουμε στα έγκατα των οίκων ανοχής, μαθαίνουμε μυστικά και ιεραρχίες, τη ρουτίνα, τις συνθήκες εργασίας και τις σχέσεις μεταξύ των ιερόδουλων σε αυτούς τους χώρους.

Ταυτόχρονα, η Εμμανουέλα κατάφερε να ορθοποδήσει μόνη της όταν ο πατέρας της την πέταξε έξω από το σπίτι για ανούσιο λόγο κι έχει πικραθεί από τη μάνα και την αδελφή της που δεν εναντιώθηκαν στην απόφασή του. Έπεσε θύμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης κι έγινε πόρνη, έρχεται όμως κάποια στιγμή η δικαίωση και στο απρόβλεπτο τέλος έρχεται μια μεγάλη έκπληξη που με συγκίνησε. Χάρη στη Λορένα μαθαίνουμε για τις απάτες και το κατάλληλο δόλωμα των επιτήδειων που έλκουν τις απελπισμένες για δουλειά κοπέλες, για τις άσχημες καταστάσεις που βιώνουν κι επιπλέον πως, ακόμη κι αν γυρίσουν στην πατρίδα τους, είναι δακτυλοδεικτούμενες γιατί δεν τα κατάφεραν. Τέλος, η Σοφία μπορεί να απέκτησε οικονομική άνεση, δεν παύει όμως να νιώθει κατώτερη και ουσιαστικά αποτυχημένη. Αγάπη, εμπιστοσύνη και υγιείς ανθρώπινες σχέσεις θα ξαναμπούν άραγε στη ζωή της όταν τελειώσει από όλα αυτά; Και, χώρια από αυτές τις ηρωίδες, μαθαίνουμε για την Ελένη Παπαδοπούλου, τη δική της σκληρή ιστορία και πώς έγινε φύλακας-άγγελος γι’ αυτές τις γυναίκες.

«Τίμιες πόρνες» πρωταγωνιστούν στο νέο μυθιστόρημα της Λένας Τερκεσίδου και μας ανοίγουν την καρδιά και τη ζωή τους. Δύσκολες στιγμές, καθοδική πορεία, κακοποίηση και σκλαβιά, ποικίλες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που τις οδηγούν στο trafficking και ταυτόχρονα αισιοδοξία και δύναμη για ένα καλύτερο αύριο. Εντύπωση μου έκανε το γεγονός πως σε κάθε ιστορία η εκάστοτε ηρωίδα κατέφευγε στη μαγειρική είτε για να ευχαριστήσει κάποιον είτε για να χαλαρώσει είτε για να ξεχαστεί κι αυτές οι συνταγές παρατίθενται στο τέλος του βιβλίου. Αυτό στην αρχή μου φάνηκε αταίριαστο, ειδικά από τη στιγμή που υπάρχουν σκηνές βίας και ανθρώπινης εκμετάλλευσης, σταδιακά όμως κατάλαβα πως όλο αυτό είναι ένα σωστό συμπλήρωμα της αφήγησης. Οι περισσότεροι συνδέουν διάφορες ευτυχισμένες παιδικές αναμνήσεις με το φαγητό και υποσυνείδητα έτσι καταφεύγουν στη θαλπωρή της μητρικής φιγούρας ως αντίβαρο στις δύσκολες καταστάσεις τους. Τι καλύτερο λοιπόν από το να ζωντανέψει το ήρεμο και γαλήνιο παρελθόν τους μέσα από τη μαγειρική και τις προετοιμασίες νόστιμων γευμάτων και γλυκών ως ένα μικρό «ευχαριστώ» σε κάποιον, ως ανταπόδοση και επιβράβευση; Ένα σκληρό μα και τρυφερό μυθιστόρημα που με έμαθε πολλά και με βοήθησε να καταλάβω τις γυναίκες της νύχτας.

Πάνος Τουρλής