Όταν όλα πήγαν στραβά

Δέκα πρόσωπα που ανακάλυψαν ή εφηύραν κάτι, ξεκινώντας από κάτι που τους ενδιέφερε ή τους γοήτευσε. Δέκα ιδιαίτερες προσωπικότητες που έχουν κρατήσει ένα πολύτιμο μυστικό και αυτό θα το φανερώσουν στους μικρούς αναγνώστες του βιβλίου. Τόμας Έντισον, Γουλιέλμος Μαρκόνι, Μαργαρίτα Στάιφ, Τσαρλς Γκούντγιαρ και άλλοι μας καλωσορίζουν στη ζωή τους, μας χαρίζουν σοφά και διάσημα αποφθέγματα γεμάτα διαχρονικές αλήθειες και επιστήνουν την προσοχή μας σε ένα ξεχωριστό αντικείμενο κάθε φορά. Όλοι τους έκαναν λάθη και πολλές προσπάθειες ενώ ο λόγος για τον οποίο έγιναν ευρύτερα γνωστοί ήταν ατυχή πειράματα που όμως απέδωσαν αναπάντεχους καρπούς. Έκαναν λάθη αλλά κανείς δεν το μετάνιωσε, αντιθέτως, προσπάθησαν να τα κατανοήσουν και να μάθουν από αυτά κάνοντας πειράματα ξανά και ξανά.

Ο Τόμας Έντισον ασχολήθηκε από νωρίς με τις εφευρέσεις και μας χάρισε τον πολύγραφο, τον φωνογράφο, το κινητοσκόπιο και τον ηλεκτρικό λαμπτήρα. Ο Τζαν Ερνστ Ματσέλιγκερ ρίχτηκε με τα μούτρα να συνδυάσει τη μηχανική που τόσο αγαπούσε με την υποδηματοποιία στην οποία εργαζόταν ως μετανάστης στις Ηνωμένες Πολιτείες και κατάφερε να εξασφαλίσει χρόνο και χρήμα για τις βιομηχανίες. Ο Γουλιέλμος Μαρκόνι αφοσιώθηκε στα ραδιοκύματα και θέλησε ν’ ανακαλύψει τον τρόπο να στέλνει σήματα πολύ μακριά και χωρίς καλώδια. Με τον τηλέγραφο λοιπόν έφερε τους ανθρώπους πιο κοντά «για να κατανοήσουν περισσότερο τον εαυτό τους και να γίνουν καλύτεροι», όπως είπε χαρακτηριστικά ενώ είχε ανακαλύψει εμμέσως την ιονόσφαιρα όπου αντανακλώνταν αυτά τα σήματα! Ο Ουίλσον Γκρέιτμπατς ανακάλυψε τον βηματοδότη και μελέτησε σε μεγάλο βαθμό την καρδιά και τις λειτουργίες της. Ο Τζέιμς Ντάυσον εφηύρε την ηλεκτρική σκούπα χωρίς σακούλα, φέρνοντας επανάσταση στα νοικοκυριά. Η Μαργκαρέτε Στάιφ στράφηκε στη ραπτική και αγάπησε την τσόχα, την οποία χρησιμοποίησε από ένα εντελώς τυχαίο γεγονός για την παραγωγή παιχνιδιών. Η Στέφανι Λουίζ Κουόλεκ ήταν μια γυναίκα ακριβής και προσεκτική και εργάστηκε στη βιομηχανική χημεία, όπου ανακάλυψε το κέβλαρ, μια ίνα πέντε φορές πιο ανθεκτική από τον χάλυβα. Ο Τσαρλ Γκούντγιαρ ασχολήθηκε με τα μυστικά του καουτσούκ. Ο Πέρσυ Σπένσερ εργάστηκε στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και των εξαρτημάτων και τελικά ανακάλυψε τον φούρνο μικροκυμάτων. Ο Τζων Στιθ Πέμπερτον έμαθε να φτιάχνει φυτικά σκευάσματα για τη θεραπεία των ασθενειών και από ένα λάθος ανακάλυψε την τονωτική κόκα-κόλα.

Άντρες και γυναίκες που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν δύο αιώνες πριν και σήμερα εξακολουθούν να είναι σημεία αναφοράς χάρη στις μοναδικές και πρωτοποριακές τους ανακαλύψεις παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο με συναρπαστικό τρόπο. Πειραματίζονται, απογοητεύονται και πεισμώνουν, αφοσιώνονται, κάνουν γκάφες και λάθη, το αποτέλεσμα όμως, ακόμη κι αν δεν είναι το προσδοκώμενο, τους δικαιώνει. Μικρές παράγραφοι, σύντομες προτάσεις, απλοποιημένη ορολογία για καλύτερη κατανόηση και η παραστατική εικονογράφηση της Ανιέζε Ιννοτσέντε βοηθάνε τα παιδιά από 8 ετών και πάνω να κατανοήσουν τις επαναστατικές αλλαγές των βιογραφούμενων προσώπων. Η Ιννοτσέντε μάλιστα δημιουργεί όχι μόνο μικρές και μεγάλες εικόνες σε διάφορα σημεία των σελίδων αλλά συχνά παρεμβάλει και δισέλιδες ιστορίες κόμικ που επικεντρώνονται στο συγκεκριμένο στιγμιότυπο του κάθε προσώπου που θα επιφέρει την αλλαγή, θα κατανοήσει το λάθος του, θα αποδυθεί σε νέο γύρο πειραματισμών.

«Όταν όλα πήγαν στραβά» οι επιστήμονες και τεχνικοί δεν τα παράτησαν, δεν απογοητεύτηκαν, δεν γκρίνιαξαν, αντίθετα, μελέτησαν ακόμη πιο πολύ, παρατήρησαν καλύτερα, ξενύχτησαν και τελικά βρήκαν τρόπους που βελτίωσαν τη ζωή του μέσου ανθρώπου. Ο τρόπος σκέψης τους και οι απόψεις τους αποτελούν διαχρονικά ηθικά διδάγματα που θα εμπνεύσουν τους μικρούς αναγνώστες να μην υποκύψουν στην πρώτη δυσκολία, να μην αποθαρρυνθούν και κυρίως να μη νιώσουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Μια άλλη ματιά σ’ ένα φαινομενικό λάθος, η διαίσθηση, η κατανόηση της αστοχίας, η αυτοπεποίθηση είναι μερικοί παράγοντες που σταδιακά θα μας οδηγήσουν σε κάτι καινούργιο, διαφορετικό, απρόσμενο. Ακριβώς όπως συνέβη με τα πρόσωπα του βιβλίου.

Πάνος Τουρλής