Το έτος 1842 το νεοπαγές Πανεπιστήμιο Αθηνών, υιοθετώντας την εκκλησιαστική εορτή των Τριών Ιεραρχών (11ος αι.), η οποία κατά τους μεταβυζαντινούς χρόνους είχε καταστεί εορτή και των ελληνικών σχολείων, καθιέρωσε ως έθος ακαδημαϊκό τον εορτασμό της μνήμης των τριών μεγάλων λογίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας Βασιλείου Καισαρείας, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοτόμου, παράλληλα με το μνημόσυνο των ιδρυτών, ευεργετών, δωρητών και καθηγητών του Εθνικού Πανεπιστημίου. Το έθος αυτό διατηρείται μέχρι σήμερα, ενώ έχει προσληφθεί από ομόλογα Ιδρύματα του εσωτερικού και ομόδοξες Θεολογικές Σχολές του εξωτερικού.
Στην παρούσα έκδοση, που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της διοίκησης του ΕΚΠΑ και την υποστήριξη του ΕΛΚΕ, εκτείνεται δε σε πέντε τόμους και περιλαμβάνεται στη «Σειρά Ιστορίας του Πανεπιστημίου» του Ιστορικού Αρχείου και των Εκδόσεων του ΕΚΠΑ (με τον αριθμό 6α-ε), υπό τον τίτλο: Εορτάζοντας τη μνήμη των Τριών Ιεραρχών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συναγωγή και ανατύπωση Επισήμων Λόγων (1842-2022), αναπαράγονται ψηφιακά 155 Επίσημοι Λόγοι εκ των 172 συνολικώς εκφωνηθέντων από Καθηγητές της Θεολογικής, της Φιλοσοφικής, της Νομικής και της Σχολής Θετικών Επιστημών (100 ομιλητές), μαζί με τα προοίμια και τις διαθέσιμες πρυτανικές ή άλλες προσφωνήσεις τους. Οι Λόγοι αυτοί, πέρα από το επικαιρικό, θεολογικο-φιλοσοφικό, ιστορικο-φιλολογικό ή εν γένει επιστημονικό και κοινωνικό ενδιαφέρον τους, συνιστούν ένα πολύτιμο κομμάτι της Ιστορίας του ελληνικού Πανεπιστημίου και της νεοελληνικής διανόησης των τελευταίων 180 ετών. Καθώς αναδεικνύουν, με σύγχρονα μέσα κι ερευνητικά εργαλεία, τη δημιουργική συνάντηση ελληνικών και χριστιανικών Γραμμάτων στο έργο των Τριών Ιεραρχών, συνηγορούν επίσης σ’ έναν διάλογο παλαιού και νέου, τοπικού και υπερτοπικού, ιδιοπρόσωπου και διαφορετικού, προτείνοντας παράλληλα έναν ισόρροπο συνδυασμό πίστης και γνώσης, μνήμης κι επιστήμης, κριτικής σκέψης κι εκκλησιαστικο-κοινωνικής συνείδησης, ακαδημαϊκού ήθους κι ελευθερίας του λόγου, απαίτησης κι ευθύνης για μια παιδεία χωρίς διαχωρισμούς και ιδεολογικές αγκυλώσεις.
Η συναγωγή, τεκμηρίωση κι επιμέλεια του ψηφιακού και φωτογραφικού υλικού, καθώς και τα εκτενή Προλεγόμενα, συνοδείᾳ Παραρτήματος σχετικών Λόγων από άλλα Ιδρύματα και βοηθητικών Πινάκων, ανήκουν στον Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας Κωνσταντίνο Ι. Μπελέζο, ενώ το όλο εκδοτικό εγχείρημα χαιρετίζεται προλογικά από τον Πρύτανη του ΕΚΠΑ Καθηγητή Γεράσιμο Σιάσο και τον Πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής του Ιστορικού Αρχείου ΕΚΠΑ Καθηγητή Βαγγέλη Καραμανωλάκη.
Κωνσταντίνος Ι. Μπελέζος (Επιστημονική επιμέλεια)
Κωνσταντίνος Ι. Μπελέζος (Εισαγωγή)
