Στα τέλη του 18ου αιώνα, οι αστικές επαναστάσεις της Γαλλίας και της Αμερικής επικυρώνουν και τυπικά τους σύγχρονους όρους της καπιταλιστικής κοινωνικής οργάνωσης. Σε ρήξη με το Παλαιό Καθεστώς, τα νέα αξιολογικά ιδεώδη της ελευθερίας και της ισότητας συνδέονται με ρηξικέλευθα κοινωνικά περιεχόμενα ενώπιον του αναδυόμενου προβλήματος της τεχνητά παραγόμενης ένδειας την αυγή της εκβιομηχάνισης. Το νεότερο φυσικό δίκαιο επιστρατεύεται τότε στην κριτική του κοινωνικού ζητήματος κι ωθείται σε ριζοσπαστικές εκδοχές του. Τα έργα του αυτοδίδακτου Άγγλου Thomas Paine αποτελούν κατεξοχήν τέτοιο παράδειγμα. Ο «άνθρωπος των δύο επαναστάσεων» ασκεί δριμεία κριτική στις παραδοσιακές μορφές διακυβέρνησης (μοναρχία) και οργάνωσης της κοινωνικής αναπαραγωγής (κληρονομική αρχή) στη βάση των αρχών του Ορθού Λόγου• και συναρτά την –επαναστατικώ δικαίω– εγκαθίδρυση της ορθής πολιτειακής μορφής με την εμπέδωση όχι μόνο ατομικών και διευρυμένων πολιτικών, αλλά και κοινωνικών δικαιωμάτων, στο πλαίσιο μιας θεώρησης που υποστηρίζει την αλληλεξάρτηση πολιτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων
