Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
Αποστέλλεται την ίδια ή την επόμενη εργάσιμη
ISBN:
9789606733116
Κατηγορίες:
Έτος κυκλοφορίας
Εκδότης
(...) Ο μοναδικός θεσμός των υπόδουλων χριστιανικών εθνών, που λειτουργεί μέχρι το 18ο αιώνα, είναι η Εκκλησία. Αυτή εκπροσωπείται σε παμβαλκανικό επίπεδο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως και σε περιφερειακό από την Αρχιεπισκοπή της Αχρίδας και την Αρχιεπισκοπή του Ιπέξ (μέχρι το κλείσιμό τους), καθώς και από τις καθολικές κοινότητες εξαρτόμενες από το Βατικανό. Η πολυλειτουργικότητα αυτού του θεσμού (εκκλησιαστική, ιδεολογική, πολιτική, κοινωνική, διαφωτιστική κ.α.) προκαθορίζει και τον ρόλο του ενός σχεδόν απόλυτου μηχανισμού εξισορρόπησης σε κατάσταση απόλυτης απουσίας δικών τους κρατικών θεσμών για τους υποδουλωμένους βαλκανικούς λαούς. Λόγω αυτής της αιτίας είναι τελείως λογικό οι πρώτοι απόστολοι-εθνεγέρτες, λόγιοι και παράγοντες της κοινωνικής πολιτικής κατά την εποχή της Βαλκανικής Εθνικής Αναγέννησης, να προέρχονται στις περισσότερες περιπτώσεις από τους εκκλησιαστικούς κύκλους. Δεν είναι απαραίτητα πάντα ιερείς, όπως είναι π.χ. η περίπτωση του στενά συνδεδεμένου με το Φανάρι, Ρήγα Βελεστινλή (Φεραίου). Ο Ρήγας διαδραματίζει στην Ελληνική Αναγέννηση εκείνο τον ισχυρό ρόλο, τον οποίο θα διαδραματίσει μισό αιώνα αργότερα στη Βουλγάρικη Αναγέννηση ο Γκεώργκη Ρακόβσκι. Σ` αυτές τις δυο προσωπικότητες, του Ρήγα (1757-1798) και του Ρακόβσκι (1821-1867), η βαλκανική ιστορία αναθέτει ένα ανεπανάληπτο καθήκον: να συνεχίσουν, αν και με ποιοτικά διαφορετικό τρόπο, τον όλο και πιο εξασθενημένο εκπολιτιστικό ρόλο της Εκκλησίας. Καθώς στέρησαν αυτόν τον ρόλο από την Εκκλησία, τον μετέτρεψαν σε πιο ενεργό, δραστήριο και θεσμοδημιουργικό σε μια σειρά περιπτώσεων και κρατικο-δημιουργικό. Όχι πως πριν απ` αυτούς η Αναγέννηση των Βαλκανίων δεν γνωρίζει το πρότυπο `άνθρωπος-θεσμός` (Παΐσιο, Σωφρόνιο, Μπερόν, Νεόφυτο Ρίλσκι, Νεόφυτο Μπόζβελι, Κοσμά Αιτωλό, Ευγένιο Βούλγαρι, Αδαμάντιο Κοραή, Ιώσηπο Μοισιόδακα, Δημήτριο Καταρτζή, Ζαχάριο Ορφελήν, Άνδρεία Κάτσιτς-Μίοσιτς, Ιβάν Ράϊτς, Δοσίθεο Ομπράντοβιτς και πολλούς άλλους), όχι πως το ίδιο χαρακτηριστικό βαλκανικό φαινόμενο δεν προσωποποιείται σε μια σειρά λαμπρών προσωπικοτήτων και μετά απ` αυτούς, αλλά ο Ρήγας και ο Ρακόβσκι διαθέτουν το πλεονέκτημα της μεγάλης ιστορικής τύχης. Από τη μια κατέχουν στο μέγιστο βαθμό τα κατάλληλα χαρακτηριστικά της μυθοπλασίας και της κοινωνικής της `παραγωγής`. (...) Από την άλλη εμφανίζονται στην πιο κατάλληλη στιγμή, για την πραγμάτωση αυτών των χαρακτηριστικών. Ανάμεσα στην τελευταία δεκαετία του 18ου αιώνα, στο απόγειο της δράσης και το θάνατο του Ρήγα, και στη μέση του 19ου αιώνα αντίστοιχα του Ρακόβσκι υπάρχει μισός αιώνας. Είναι εκείνος ο μισός αιώνας που προσδιορίζει σε γενικές γραμμές τη διαφορά στους ιστορικούς ρυθμούς αναπτύξεως στις δυο βαλκανικές κοινωνίες -στην ελληνική και στη βουλγαρική- κατά την εποχή της Αναγέννησής τους και της σύστασης ανεξάρτητων εθνικών κρατών. (...) Οι δυο δημιουργοί, αν και εμφανίζονται με μισό αιώνα διαφορά, εκδηλώνονται σαν μία ομότυπη λειτουργία ενός και του ίδιου πολιτισμικο-ιστορικού προτύπου, ιδιάζον στην ανάπτυξη όλων των υπόδουλων βαλκανικών λαών τον 18°-19° αιώνα.
[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]
Ο Δημήτριος Απ. Καραμπερόπουλος γεννήθηκε στο Βελεστίνο το 1945, όπου έζησε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει την ειδικότητα του παιδιάτρου από το 1980, την οποία ασκεί στην Κηφισιά όπου ζεί. Είναι παντρεμένος με την Βασιλική Κωσταρέλου, φαρμακοποιό, εκ Μαρκοπούλου Μεσογαίας και έχει τέσσερα παιδιά. Από το 1990 ασχολείται με την Ιστορία της Ιατρικής της εποχής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, δημοσιεύοντας αρκετές πρωτότυπες μελέτες, όπως μεταξύ των άλλων "Ιατρικές γνώσεις του Ρήγα στο βιβλίο του Φυσικής απάνθισμα" (1990), "Γνώσεις ανατομίας και φυσιολογίας του Θεσσαλού Διδασκάλου του Γένους Ανθίμου Γαζή" (1993), "Η πρώτη Ιστορία της Ιατρικής στην Ελληνική γλώσσα" (1994), "Ένα αβιβλιογράφητο κείμενο του 1815 για την προστασία από την πανώλη" (1994), "Ο ιατρός Μανουήλ Σαρής Τενέδιος και το διαφωτιστικό του έργο" (1999), "Η ιατρική ευρωπαϊκή γνώση στον ελληνικό χώρο (1745-1821)" (2003). Ανακηρύχθηκε με άριστα Διδάκτωρ της Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1996. με μια πολυσέλιδη εμπεριστατωμένη μελέτη, η οποία αναφέρεται στα έντυπα ελληνικά ιατρικά βιβλία της προεπαναστατικής εποχής. Ασχολείται επίσης με τους ιατρούς της αρχαιότητας Ιπποκράτη και Γαληνό δημοσιεύοντας εργασίες όπως "Το παιδί στην Ιπποκρατική Συλλογή", "Η κυστεοουρητηρική συμβολή: πρώτη αναφορά από τον Γαληνό", "΄Ελεγχος αποτελεσματικότητας φαρμάκου από τον Γαληνό", "Η βοτανοθεραπεία στους αρχαίους Ελληνες ιατρούς". Ίδρυσε την Ελληνική Εταιρεία Ιστορίας της Παιδιατρικής, της οποίας είναι ο πρώτος πρόεδρός της. Ίδρυσε το Σύλλογο Βελεστινιωτών Αθηνών (1981), του οποίου προεδρεύει και μέχρι το 1997 εξέδιδε τη εφημερίδα του Συλλόγου "Φωνή του Βελεστίνου". Εμπνευστής και συνιδρυτής του πρωτότυπου "Μουσείου Γεωργικών Εργαλείων και Παραδοσιακής Τεχνολογίας Βελεστίνου" (1992). Ίδρυσε την Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα (1987), της οποίας είναι πρόεδρος και έχει διοργανώσει τέσσερα Διεθνή Συνέδρια για τον Ρήγα Βελεστινλή και τη γενέτειρά του (1986, 1992, 1997, 2003), ενώ εκδίδει και τους τόμους των Πρακτικών τους με τον τίτλο "Υπέρεια". Παράλληλα, επιμελείται την έκδοση των έργων του εθνεγέρτη Ρήγα Βελεστινλή, συντάσσοντας και τα αντίστοιχα ευρετήριά τους: "Φυσικής απάνθισμα" (1991), "Ανέκδοτα έγγραφα περί Ρήγα Βελεστινλή" των Αιμ. Λεγκράνδ (1996) και Κ. Αμάντου (1997), "Θούριος, Παραδοσιακές μουσικές παραλλαγές" (1997), "Ο Ηθικός Τρίπους" (2001), "Ολυμπιακοί Αγώνες" (2003), "Νέος Ανάχαρσις" (2004), "Τα Επαναστατικά" (1994), όπου περιέχονται τα Δίκαια του Ανθρώπου, το Σύνταγμα και ο Θούριος. Για να γίνει γνωστή η πρωτοπόρα πολιτική σκέψη του Ρήγα φροντίζει όπως τα "Επαναστατικά" μεταφρασθούν και εκδοθούν στις Βαλκανικές και ευρωπαϊκές γλώσσες. Ήδη εκδόθηκαν κατά σειρά στις γλώσσες: Βουλγαρική, Ρουμανική, Σερβική, Αλβανική, Ρωσική, Ιταλική, Γαλλική και Αγγλική και ετοιμάζεται στην Ισπανική και Γερμανική γλώσσα. Συνέταξε το "Ευρετήριο" της Χάρτας της Ελλάδος του Ρήγα και επιμελήθηκε την, για πρώτη φορά, αυθεντική επανέκδοση της Χάρτας της Ελλάδος, έκδοση, που είχε την υποστήριξη της Ακαδημίας Αθηνών (1998). Έχει παρουσιάσει τις τρεις σημαντικότερες έρευνες των τελευταίων ετών για τον Ρήγα:
α) Ένα πρότυπο του βιβλίου του "Φυσικής απάνθισμα" είναι η Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία των Ντιντερώ και Ντ΄ Αλαμπέρ (1994).
β) Οι γεωγραφικοί χάρτες, που ο Ρήγας χρησιμοποίησε για τη χάραξη της "Χάρτας της Ελλάδος" ήταν οι χάρτες του γάλλου Gullielmo Delisle και του Ιταλού Rizzi Zannoni (1998).
γ) Ο Ρήγας είναι ο μεταφραστής των Ολυμπίων του Μεταστάσιο (2001).
Επίσης, δημοσίευσε τη μελέτη και "Ονομα και καταγωγή του Ρήγα Βελεστινλή" (1997, Β΄ έκδοση 2000), με την οποία αποκαθίσταται πλέον το πραγματικό όνομα του εθνεγέρτη "Ρήγας Βελεστινλής". Παράλληλα διορθώθηκαν τα Σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας της ΣΤ΄ Τάξεως Δημοτικού, της Α΄ και Β΄ Τάξεως Λυκείου, τα οποία ανέγραφαν ως τάχα πραγματικό όνομα το "Αντώνιος Κυριαζής", Επίσης τεκμηριώθηκε η ντόπια, από το Βελεστίνο, καταγωγή του Ρήγα. Συμμετείχε σε όλα, σχεδόν, τα συνέδρια και συμπόσια, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, που διοργανώνονταν για τον Ρήγα Βελεστινλή, με την ευκαιρία της επετείου του μαρτυρικού του θανάτου, καθώς επίσης δίδει πολλές ομιλίες σχετικά με την προσωπικότητα και το επαναστατικό σχέδιο του εθνεγέρτη Ρήγα Βελεστινλή.
