Στη μελέτη της ιστορίας της περιόδου μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεσπόζουν αναλύσεις που στηρίζονται σε δύο προκαθορισμένες παραδοχές: αφενός ότι τα γεγονότα που επακολούθησαν της ήττας του φασισμού προσδιορίστηκαν από την απόπειρα του διεθνούς κομμουνισμού να επιβάλει το δικό του πολιτικό καθεστώς στις απελευθερωμένες χώρες, και αφετέρου ότι αυτό πήρε τη μορφή κομμουνιστικών επαναστάσεων που εκδηλώθηκαν και κατεστάλησαν, στις περισσότερες φορές επιτυχημένα από τον «δυτικό κόσμο». Στην πιο ακραία του εκδοχή το σχήμα αυτό ανάλυσης προσέλαβε τη διάσταση μιας διαρκούς σταλινικής διεθνούς συνομωσίας, που πόλωσε τις διεθνείς σχέσεις, ενέπλεξε σε τυχοδιωκτισμούς τα λαϊκά κινήματα των χωρών της γης -όπως το ελληνικό- και προκάλεσε σειρά πραξικοπημάτων στις ανατολικές χώρες που υπέστησαν την επιβολή δικτατορικών καθεστώτων.