Ο όρος «γκιακ» έχει νομική υπόσταση και μεταξύ άλλων χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει την «εκδίκηση του αίματος» (βεντέτα), την υποχρέωση για «εκδίκηση του αίματος», όπως επίσης και το «αίμα» ως όρο που δηλώνει τη νομική υπόσταση του ατόμου στο πλαίσιο της οικογένειας και της φατρίας. Στις κοινωνίες των αρβανίτικων κοινοτήτων της Ελλάδας, θέματα τιμής που άπτονται του γκιακ φαίνεται πως ρυθμίζονταν από κανόνες παρόμοιους με τις αντίστοιχες διατάξεις του αλβανικού Κανούν (σώμα αρχαίων νόμων και κανόνων εθιμικού δικαίου οι οποίοι διείπαν τη ζωή των αλβανικών κοινοτήτων μέχρι τα νεότερα χρόνια).Η φετινή βραβευμένη με το βραβείο διηγήματος του περιοδικού Αναγνώστης συλλογή διηγημάτων είναι εξαιρετικά καλογραμμένη και διαφορετική. Ιστορίες στρατιωτών που πολέμησαν στο μικρασιατικό μέτωπο, επέζησαν από το σπαθί του τσέτη και πίσω στην πατρίδα τους αγωνίζονται ναξανασταθούν στα πόδια τους και να πιάσουν το νήμα από την αρχή. Η καταπληκτική και προσεγμένη προφορική ιδιόλεκτος της αφήγησης με αιχμαλώτισε από την πρώτη στιγμή και διάβασα όλα τα διηγήματα απνευστί. Οι χαρακτήρες είναι άντρες ερωτευμένοι, απελπισμένοι, στριμωγμένοι, ανάπηροι, φυγόδικοι, που γνώρισαν απέναντι τον έρωτα και τη φρίκη, την ευλογία και το αίμα. Και τώρα; Εδώ στο χωριό; Και πώς αντιδράς όταν κάποιος επιτίθεται σε δικό σου άνθρωπο;
Οι ιστορίες και η οπτική είναι διαφορετικές σε κάθε διήγημα και προσεκτικά διαλεγμένες. Έχουμε βιασμό, δολοφονία, αντεκδίκηση, ομοφυλοφιλικό έρωτα, αγωνία, παραίτηση, αναζήτηση και πολλά άλλα μικρά καθρεφτίσματα μιας κοινότητας ανθρώπων που μένει άφωνη μπροστά στα ιστορικά γεγονότα και τρέμει για το επόμενο ξημέρωμα. Ολοζώντανοι χαρακτήρες, πρωτότυπη προσέγγιση της μικρασιατικής εκστρατείας, ποικιλία ιστοριών και περιστατικών, έντονα και διαρκή συναισθήματα! Αγάπησα πολύ αυτήν τη συλλογή!
Πάνος Τουρλής